‘Tohumlama değil iklim meselesi’
Gülden Çoktan – Çöl iklimine sahip Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) pazartesi gecesi başlayan ve iki gün etkili olan şiddetli yağış, en fazla Dubai kentini felç etti. 24 saatte yağan 1.5 yıllık yağmurla oluşan seller her yeri kaplarken hayat durdu. Bazıları şiddetli yağışın nedeninin, bulutlara gümüş iyodür püskürtülmesiyle gerçekleşen “bulut tohumlama” olduğunu öne sürdü. Ancak CNN TÜRK Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen, Dubai’deki şiddetli yağışın nedeninin bulut tohumlama olmadığını belirterek şunları söyledi:
“Bu yağışların, bulut tohumlamayla ilgisi yok. Bu bir meteorolojik sistem yağışı. Burası tropik iklim kuşağında. Sıcaklık da fazla olduğu için bu tür bulutlar daha büyük oluyor. Dubai’de iki gün yağış yaptı. Her zaman olmaz. 75 senede bir olmuştur. Bundan sonra 20 senede bire düşecek. Çünkü iklim değişiyor. Küresel ısınma var. 250 kilo yağış düşmüş oraya. İki yıl önce de Ayancık’a 300 kilo yağış düşmüştü. Dubai’nin büyük bölümü çöl. Şehir beton. Toprak, yağmuru çekemedi. Ani yağdığı için sel oldu. Tohumlamaya bağlamak yanlış. Böyle havalarda tohumlama yapılmaz. Tohumla bu enerjiyi veremezsiniz.”
Bulut tohumlama nedir?
Bulut tohumlama, uçak ve dronlarla mevcut bulutlara gümüş iyodür püskürtülmesiyle yağmuru tetiklemeye ve sonuçta daha fazla yağmur üretmeye yardımcı olan bir teknik. Birleşik Arap Emirlikleri son yıllarda su sıkıntısını gidermek için bu tekniği birçok kez kullandı.
Dünya da aynı görüşte
ABD’li meteorolog Ryan Maue: “Bu kesinlikle bulut tohumlaması değil. Eğer bu durum bulut tohumlamayla meydana gelseydi, her zaman yağmura sahip olurlardı. Tek başına yoktan yağmur yaratıp, bu kadar yağış elde edemezsiniz.”
İngiliz Prof. Maarten Ambaum: “Bulut tohumlamayla bu kadar yağmur yağdıramazsınız. Bunu yapacak bir sistem yok.”
BAE Ulusal Meteoroloji Merkezi yetkilileri de bu yağıştan önce bulut tohumlama yapılmadığını bildirdi.
Imperial College of London’da iklim bilimci Friederike Otto: “İklim ısındıkça, dünya çapında yağışların şiddeti artıyor, çünkü daha sıcak atmosfer daha fazla nem tutabiliyor.”
Reading Üniversitesi’nde meteoroloji profesörü Suzanne Gray: “Böyle devasa tropik fırtınalar, Orta Doğu’da nadir görülen bir olay değil.”
Öte yandan Umman’da yağışlarla meydana gelen sellerde 19, Yemen’de ise 1 kişi öldü.
